Lokalny patriotyzm 11 listopada.
- Jarosław Malesiński
11 listopada Święto Niepodległości.
Nadchodzi 11 listopada – Święto Niepodległości ustanowione dla upamiętnienia rocznicy odzyskania przez Naród Polski niepodległego bytu państwowego. Święto stosunkowo młode. Tradycja uroczystego świętowania właśnie w tym dniu wydarzeń związanych z odzyskaniem podmiotowości państwowej na arenie międzynarodowej po 123 latach zaborów rozpoczęła się dopiero w 1937 roku. Wybuch wojny zatrzymał kiełkowanie tej tradycji. Podczas okupacji jawne świętowanie, podobnie jak i każde inne przejawy polskości, było niemożliwe. W roku 1945 koło historii wyskoczyło z szyn i nowa władza świętem państwowym uczyniła dzień 22 lipca – datę podpisania Manifestu PKWN.
Święto obchodzone 11 listopada zostało przywrócone przez Sejm PRL-u IX kadencji ustawą z 15 lutego 1989 (Dz.U. PRL 1989, nr 6, poz. 34), lecz pod nieco zmienioną nazwą: Narodowe Święto Niepodległości.
Czy potrafimy jednak precyzyjnie określić dlaczego właśnie ten dzień wybrano? Dlaczego 11 listopada ?
W pierwszym odruchu budzi się skojarzenie tej daty z podpisaniem zawieszenia broni w wagonie kolejowym stojącym niedaleko Compiegne pod Paryżem. Marszałek francuski F. Foch w imieniu państw sprzymierzonych podyktował delegacji niemieckiej warunki zakończenia działań wojennych. Niemcy podpisały rozejm, który zakończył I wojnę światową, co otwarło możliwość przywrócenia polskiej państwowości – tylko czy to dobry trop. Nie wspomniano tam o Polsce i związek tego faktu z narodowym świętem jest raczej ogólny.
Może jednak najczęściej wskazywane, oficjalnie lansowane wydarzenie, które miało miejsce na terenie kraju 11 listopada 1918 roku daje mocniejszą podstawę do świętowania. Wydarzeniem tym jest przekazanie przez Radę Regencyjną władzy wojskowej Józefowi Piłsudskiemu.
„1918 listopad 11, Warszawa - Dekret Rady Regencyjnej do narodu polskiego o przekazaniu władzy wojskowej Józefowi Piłsudskiemu
Wobec grożącego niebezpieczeństwa zewnętrznego i wewnętrznego, dla ujednostajnienia wszelkich zarządzeń wojskowych i utrzymania porządku w kraju, Rada Regencyjna przekazuje władzę wojskową i naczelne dowództwo wojsk polskich, jej podległych, Brygadierowi Józefowi Piłsudskiemu. Po utworzeniu Rządu Narodowego, w którego ręce Rada Regencyjna, zgodnie ze swymi poprzednimi oświadczeniami, zwierzchnią władzę państwową złoży, Brygadier Józef Piłsudski władzę wojskową, będącą częścią zwierzchniej władzy państwowej, temuż Rządowi Narodowemu zobowiązuje się złożyć, co stwierdza podpisaniem tej odezwy.
Dan w Warszawie, dnia 11 listopada 1918 roku.
Aleksander Kakowski
Józef Ostrowski
Zdzisław Lubomirski
Józef Piłsudski „
Treść odezwy Rady Regencyjnej wskazuje wyraźnie , że w dniu tym przekazano zwierzchnictwo nad wojskiem, czyli dokonano aktu porządkowego, a nie państwotwórczego, a reszta to obietnice zrealizowane dopiero 14 listopada. Czy fakt ustanowienia dyktatury wojskowej jest wystarczającym powodem do ustanowienia najważniejszego święta państwowego? Niekoniecznie, wobec tego szukajmy dalej:
Pod koniec dnia, po pertraktacjach Piłsudskiego z Centralną Radą Żołnierską wojska niemieckie zaczęły wycofywać się z Królestwa Polskiego, a w nocy z 11 na 12 rozbrojono ociągający się z wprowadzeniem w życie porozumień, niemiecki garnizon stacjonujący w Warszawie. Tylko, że w innych miastach garnizony rozbrojono już spontanicznie wcześniej i bez specjalnego zadęcia. To też chyba jednak za mało. Ciągle brak przysłowiowej kropki nad i.
Oto jest!!! Wiwat patriotyzm lokalny!!! To Wielkopolska przyklepała tę datę jako okazję do świętowania niepodległości. W tym dniu, w ciągle jeszcze „niemieckim Posen”, bez huku armat, w iście wielkopolskim stylu odebrano zaborcom władzę. 11 listopada 1918 roku objął urząd nadburmistrza miasta Poznania, mianowany przez Wydział Wykonawczy Rady Robotników i Żołnierzy Polak - Jarogniew Drwęski. Odbyło się to na wniosek Naczelnej Rady Ludowej. Wyłoniona w marcu 1919 polska Rada Miasta powierzyła mu 17 kwietnia 1919 stanowisko prezydenta Poznania. Drwęski rozumiał niepodległość po poznańsku: doprowadził do spolszczenia aparatu urzędniczego, zorganizował Główny Urząd Żywnościowy, który sprawnie usunął braki w zaopatrzeniu ludności cywilnej miast. Dzięki jego staraniom uruchomiono Operę Poznańską, również z jego inicjatywy miasto przejęło Bibliotekę Raczyńskich i Teatr Polski. Był inicjatorem robót publicznych, które doprowadziły również do zmniejszenia bezrobocia. Jego projektem były Targi Krajowe, które odbyły się w maju 1921. Dały one początek Międzynarodowym Targom Poznańskim. Doprowadził również do powstania Związku Miast Polskich, którego był pierwszym prezesem. Jego kolejnym osiągnięciem był pierwszy projekt polskiej ordynacji miejskiej, która odegrała bardzo znaczącą rolę w unifikacji norm prawa miejskiego w Polsce. Na ten okres przypada również jego prezesura Towarzystwa Prawno-Ekonomicznego w Poznaniu oraz członkostwo w zespole redakcyjnym "Przeglądu Prawno-Ekonomicznego". Jarogniew Drwęski działał również aktywnie w dziedzinie sportu. Był organizatorem Klubu Wioślarskiego 04, Bractwa Strzeleckiego oraz Aeroklubu Polskiego w Poznaniu, którego prezesem został w październiku 1919 roku. Zmarł 14 września 1921 w Poznaniu. Pochowano go na Cmentarzu Zasłużonych Wielkopolan na Wzgórzu św. Wojciecha.
Świętując Dzień Niepodległości, słuchając w radio i oglądając w telewizji okolicznościowe programy przywołujące wspomnienie wydarzeń z 1918 roku i wychwalające postać Naczelnika Piłsudskiego, pamiętajmy także o naszych lokalnych tradycjach i ludziach, którzy budowali polską państwowość.
Niedługo będziemy mieli kolejną okazję do manifestowania naszego patriotyzmu – Rocznicę odzyskania niepodległości przez Wielkopolskę i wspominać będziemy wydarzenia związane z Powstaniem Wielkopolskim. Wtedy przypnijmy biało czerwone kotyliony - to piękny znak związany z tymi wydarzeniami.
