O Mieczewie - historia najstarsza do XVI w. cz.I
- Jarosław Malesiński
Zebrane zapiski dotyczące historii Mieczewa.
Mieczewo jest osadą o bardzo dawnej metryce historycznej. Początki naszej miejscowości zapewne związane są z istnieniem opola w Bninie dla którego Mieczewo było osadą służebną. Oznaczać to może, że było wówczas własnością królewską, która dopiero u schyłku XII w. przeszła w ręce prywatne. Możliwe, że należało do komesa Dolberta przed 1246 rokiem, bo wtedy posiadał on Doberatki (zaginioną wieś przy Mieczewie dla której Mieczewo było parafią).Jednakże bardziej prawdopodobnym jest, że w średniowieczu Mieczewo należało do kompleksu dóbr rodowych Łodziów z Gostynia. Wprawdzie nie jest pewnym czy nadano je już Hugonowi Łodzicowi w trakcie nadań jakich dokonał w latach 30-tych XIII wieku Henryk I Brodaty – książę wrocławski, krakowski i wielkopolski, czy też nadanie dotyczyło jego syna Przedpełka, który był beneficjentem nadań czynionych przez książąt Przemysła I i jego brata Bolesława Pobożnego w latach czterdziestych XIII wieku, pewne jest jednak, że w 1294 r. wydano dla Mirosława Przedpełkowica / comitis Miroslay filii Pretpelci ... villis videlicet Meczevo / -wnuka Hugona, późniejszego kasztelana bnińskiego przywilej, zezwalający na przeniesienie jego dóbr, w tym także Mieczewa, na prawo niemieckie.
Nadanie to brzmiało:
/Przemysł II, książę wielkopolski i krakowski, doceniając wierną służbę komesa Mirosława, syna Przedpełka i chcąc tę chęć służenia jeszcze bardziej wzmocnić, pozwala mu we wsiach jego: Mieczewie, Jabłonowie(?), Jaśkowie, Kandeminie, Górze, Bninie, Dębiczu, Rogalinie, Krzesinach, Pamiątkowie, Lubońcu, Wygonowicach i Sukowie oraz w innych, które by w przyszłości lokował on albo jego sukcesorowie, zamienić zasady, próby i kary prawa polskiego jak np. pojedynek, próba rozpalonego żelaza, próba wody, wieszanie i ścięcie, na zasady prawa niemieckiego. Spisano w Karminie, 1294, /
*(pełny tekst łaciński na końcu artykułu)
Kolejne wzmianki o właścicielach Mieczewa pochodzą z 1394 roku. Zapisano, że Mieczewo należy do Wincentego / Vincencio de Myeczewo lub Winc.de Meczewo /, występującego w aktach w latach 1387-1423 r. Z pierwszej dekady XV w. znani są kmiecie mieczewscy: Maciej Cięciwa, zapewne identyczny z mieszkańcem zaginionych obecnie Taczał, należących do parafii w Głuszynie oraz Grzegorz, żonaty ze Świetomirą. Kolejnym dziedzicem Mieczewa był Jakusz / nobilem Jacussium de Meczewo lub Iacuss. de Mieczewo frater Sczedrzykonis de Sczedrzycowicze / pojawiający się w źródłach od 1417 r., wymieniony ponadto w 1444 r. jako olim, czyli były właściciel wsi. Król Władysław Jagiełło dnia 18 II 1428 r. wystawił dokument, w którym postanowił, aby zawiesić egzekucję wyroku przeciwko Jakuszowi, aż do chwili, gdy przybędzie on do Poznania i osobiście rozstrzygnie sprawę. Do tego jednak nie doszło gdyż 9 kwietnia 1428 kolejnym pismem Król Władysław Jagiełło nakazuje sądowi w Poznaniu, aby egzekwował wyrok wydany przeciw Jakuszowi z Mieczewa. W 1491roku Mieczewo przechodzi z Bnińskiej (Rogalińskiej) gałęzi Łodziów – potomków Mirosława Przedpełkowica, w ręce Łodziów z Górki, których ród wywiedziony jest od Mikołaja Przedpełkowica, a którzy już wcześniej posiadali dobra w Kórniku. Uriel z Górki syn Łukasza I i Katarzyny z Szamotuł z bratankiem Łukaszem II kupują część Mieczewa, i włączają do kompleksu dóbr Kórnickich. W 1508 Łukasz II Górka występuje jako właściciel całego Mieczewa będącego częścią jego dóbr . W 1523 roku Łukasz II Górka podarował swojej żonie Katarzynie z Szamotuł miasto Kórnik wraz z dworem i zamkiem oraz wsiami (w tym z Mieczewem) z zastrzeżeniem że po śmierci dobra te przypadną ich synowi Andrzejowi. Po Andrzeju Mieczewo odziedziczył Stanisław Górka ur. 1538 który zmarł jednak bezpotomnie dnia 23.X.1592roku. Dalej wraz z dobrami kórnickimi Mieczewo przeszło w ręce Czarnkowskich h. Nałęcz Mieczewo otrzymał Jan Czarnkowski siostrzeniec Stanisława Górki , który w 1604 roku przekazał Mieczewo wraz z pozostałymi dobrami (wymienił je za miasto Wronki i wsi osiem) swemu bratu Andrzejowi Czarnkowskiemu .
Regestra poborowe z r.1578 wskazują, że Mieczewo należało w tym roku do Macieja Borzejewskiego.
Początkowo nazwa miejscowości zapisywana była jako MECZEVO jednak już od początku XV w utrwaliła się postać MIECZEWO. Etymologia nazwy MIECZEWO nie jest jasna. Możliwe jest jej pochodzenie od imienia pierwszego zasadźcy Mieczysława, jednakże imię to nie ma tak starej etymologii jak nasza miejscowość jako, że powstało ono znacznie później, w skutek złego odczytania średniowiecznych zapisków. Poprawna forma powinna brzmieć "Miecisław", od słów "miotać sławę", czyli "zdobywać rozgłos". Imię Mieczysław ("sławny mieczem") u dawnych Słowian nie było możliwe, gdyż swoje imiona wywodzili oni przede wszystkim od zalet charakteru i nigdy nie nazywali swych synów od żadnego sprzętu, broni ani innych materialnych przedmiotów czy też od zwierząt. Różnili się pod tym względem od Germanów, którzy, owszem, mieli imiona pochodzące od mieczy, oszczepów, wilków i niedźwiedzi. Tak, czy siak wywiedzenie nazwy od imienia jest jedną z możliwości.
Druga teza to bardziej legenda, choć nie brak jej podstaw faktograficznych. Wszelkie tradycyjne przekazy wiążą Mieczewo z hutnictwem żelaza. Jest to wielce prawdopodobnym, ponieważ złoża rudawca (powierzchniowej rudy żelaza) znajdujące się w naszej okolicy oraz łatwy dostęp do drewna niezbędnego do przetworzenia tej rudy skutkować mogły powstaniem w tym rejonie ośrodka wytopu. Jeśli tak było, to jasnym jest, że głównym towarem produkowanym w średniowieczu były miecze.
Kościół parafialny w Mieczewie istniał dowodnie przed końcem XIV w. a osada jak podano już w 1399 r. była parafią, co potwierdza wzmianka o tutejszym plebanie imieniem Kwiatko., pojawiają się także wzmianki o tutejszym - nieznanym z imienia - plebanie z roku 1403. Księga beneficiorum z 1510 takze potwierdza istnienie parafii. Informacje tam zawarte na temat terytorialnego zasięgu tej parafii Mieczewskiej wskazują, że do niej przynależały: Góra, Czołowo i zaginione obecnie Dobieratki i Ożyczewo. Kolejnego plebana Grzegorza wymieniają akta kapituły poznańskiej z okresu 9 V1514-4IV1522 r. Na początku XVII wieku jak zresztą więcej okolicznych kościołw także i mieczewski popadł w rujnę. Parafię mieczewską w 1614 r. włączono do parafii bnińskiej, a przed rokiem 1639 tutejszą świątynię całkowicie rozebrano, gdyż obiekt groził zawaleniem co potwierdza wizytacjaą Strzałkowskiego poczyniona w tym właśnie roku, która mówi: "W Mieczewie był kiedyś kościół drewniany, ale ten runął ze starości, a sprzęty jego z tejże samej przyczyny zniszczały (consumptae) Na miejscu, w którym stał wzniesiono krzyż drewniany". Lokalizacja kościoła nie jest znana ale prawdopodobnie usytuowany był w południowej części wsi, po środku szerokiego, trójkątnego placu jaki tworzy obecna ulica Szeroka wraz ze swymi dwoma wjazdami, lub w pobliży cmentarza. Cmentarz przyparafialny obejmował szczyt wyniesienia, górującego nad osadą. Obecnie jest to obszar po wschodniej stronie łuku ulicy Podgórnej, Wspominane są przypadki odsłaniania kości w tym rejonie wsi. W 1907 roku staraniem mieszkańców i z ich środków wzniesiono w centralnej części wsi figurę przedstawiającą Świętego Wawrzyńca z Rzymu, która to figura stoi po dzień dzisiejszy otoczona troską Mieczewian.
*
Premisl secundus dux Polonie 1294 s. d., aput Carnin; confert comiti Miroslao filio Pretpelci, in omnibus bonis eius ius Theutonicum, cum omni iure altiori adhibendum.
In nomine Domini amen. Multis incomodis prudenter ocurrimus, cum etatis nostre negocia litterarum et testium munimine roboramus. Inde est quod nos Premisl secundus, Dei gracia dux Polonie, notum facimus universis tam presentibus quam futuris presentem paginam inspecturis, quod consideratis gratis obsequiis et fidelibus comitis Miroslay filii Pretpelci que nobis exibuit et exhibet incessanter, volentes ipsius serviciis consolacionis munere respondere, considerantes eciam quod omnia iura alciora et inferiora in bonis habet suis a nostris et suis progenitoribus ab antiquo in iure Polonico exercendi, ut puta duellum, ferrum, mittere super aquam, suspendere et decollare sicut nostre castellanie et curia nostra tenet: ut id quod habuit in iure Polonico, in iure Theutonico obtineret, damus sibi et omnibus successoribus suis plenarium ius Theutonicum in bonis suis, villis videlicet Meczevo, Iablonovo, Iascovo, Kandemino, Gora que iacet super lacum, Bnin, Dambecz, Rogalino, Cresini, Pametkovo, Lubanka, Vigonoviczi et Sukovo, nunc locatis et possessis, et demum locandis et possidendis: videlicet quod omne ius alcius habeat in eisdem, capitis amputacionem et manus seu menbri cuiuslibet mutilacionem, et omnes causas iudicare quecunque in dictis emerserint bonis, et penas percipere inde provenientes. Preterea damus sibi et omnibus successoribus suis, quod nullus assessor noster causis iudicandis in huiusmodi bonis interesse tenebitur et debebit, vel per se vel per nuncium suum, qualescunque cause fuerint, magne sive parve, alte, mediocres vel inferiores. Et ne super hiis inposterum dubitetur, sibi presentem dari iussimus litteram, nostri sigilli munimine roboratam presentibus baronibus nostris: comitibus Sandyvoyo castellano Lendensi, Alberto castellano de Cbesim, Wlostone castellano de Drezen, Sventomiro castellano de Behow et Iaskone notario nostro. Actum et datum aput Carnin anno Domini M.CC. nonagesimo quarto, per manus Nicholay scriptoris curie nostre.
https://www.mieczewo.com/historia-mieczewa/1174-o-mieczewie-historia-najstarsza-do-xvi-w-cz-i.html#sigProId319a57babf
